25 Aralık 2013 Çarşamba

GEZEGENLERİN DÖNÜŞLERİ KOPERNİKTEN ÖNCE BİLİNİYORDU

Nicolaus Copernicus (Kopernik), 16. yüzyılda yaşamış olan Polonyalı astronomi bilginidir. Kopernik , yaptığı araştırmalar sonucunda dünyanın ve gezegenlerin, güneşin etrafında döndüğünü bulmuştu. Ancak bunu o zaman açıklayabilmesi kolay değildi. Kilisenin muazzam baskısı vardı.  Hatta bir yüzyıl sonra bile İtalya’da Galilei dünyanın döndüğünü söylediği için Engizisyon mahkemesinde yargılandı.
Mevlana Celaleddin-i Rumî ise, Kopernik'ten üç yüzyıl önce, 13. yüzyılda yaşamış bir ilahiyatçıdır. Horasan'da doğmuş, Konya’da ölmüştür. İnancına göre, öldüğü günün akşamı,”şeb-i aruz”dur;  düğün gecesidir, çünkü Allaha kavuşmuştur. O günün anısına “sem’a “ törenleri yapılır. Dervişler, bu törende halka halinde ve kendi etraflarında dönerler.  Bu şekilde evren sembolize edilir ve kişinin Allah’a ulaşması canlandırılır. Her yıl geleneksel biçimde Aralık ayında Konya’da gerçekleştirilen ve binlerce kişinin izlediği bu tarz sem’a ilk ne zaman düzenlenmişti?  Konya İl Halk Kütüphanesi’nin internet sitesindeki bilgiye göre, Mevlana zamanında belli bir düzeni olmayan sem’a, oğlu Sultan Veled tarafından düzene konmaya başlanmış ve 15. yüzyılda son halini almıştır. 17. yüzyılda da bir başlangıç duası eklenmiş. Bu durumda, dervişlerin,  bir merkez etrafında halka halinde ve kendi etrafında dönüşleri 15. yüzyıldan itibaren uygulanıyordu. O halde Mevlevîler gökyüzünü çok iyi tanıyorlardı. Evren, sem'a ile gerçeğe uygun şekilde canlandırılıyordu. Yani Kopernik'in astronomide çığır açtığı söylenen tarihten bir yüzyıl önce, hatta daha da öncesinde…

Hiç yorum yok: