9 Şubat 2013 Cumartesi

MEZARLIĞA NEDEN “TAHTALI KÖY” DENİR?

Mezarların başına taş dikildiği, etrafı taşlarla çevrildiği halde mezarlıklar için neden “taşlı köy” değil de “tahtalı köy” denir?
Şaman inançlarında ölünün gömüldüğü yere ağaç parçası ya da tahta ile işaret koyarlardı. Bu mezar yerini belirlemek için olduğu kadar, ağacın kutsal sayılmasıyla da ilgiliydi. Ormanlık alanlarda yaşayanlar için mezara ağaçtan işaretler koymak taştan daha pratiktir. Tahta üstüne oymacılık yöntemiyle ölenle ilgili işaretler de konulurdu.
Anadolu’da yapılan arkeolojik araştırmalarda da mezarlarda ağaç kalıntıları bulunmuştur. Eski Orta Asya inançlarında bir de, ilk “annenin” yeryüzüne “kayın ağacı” ile getirildiği anlatılır. “Kayın” sözcüğü de “kadın” sözcüğünün eski halidir. “y” sesi zaman içinde “d” sesine dönüşmüştür; ancak ağacın adı aynı kalmıştır. Kayın ağacı kam törenlerinde hayat ağacı sembolü olarak kullanılır. Hayat ağacı inancında, ölmüş ruhlar, yeri ve göğü bağlayan ağaç ile “öbür tarafa” geçebilirler. Mezara tahta dikmek çok eski bir adettir. Mezarlık için “tahtalı köy” demek buna bağlı olarak ortaya çıkmıştır.